Thành phố Huế, thành phố của sự mộng mơ, thành phố của sự lãng mạn được biết đến không chỉ bởi vẻ đẹp của dòng sông Hương và các công trình kiến trúc cổ kính, mà còn là lối kiến trúc cổ xưa của những khu lăng tẩm mang giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt.
Với 13 vị vua triều Nguyễn, tuy nhiên, chỉ có 7 khu lăng tẩm được xây dựng do các lý do kinh tế và chính trị. Tất cả những khu lăng tẩm này vẫn tồn tại đến ngày nay và mang trong mình những lối kiến trúc riêng biệt, gắn bó với thiên nhiên và là những địa điểm nổi tiếng thu hút bao bước chân của khách du lịch.
Sự thơ mộng khu lăng tẩm Gia Long
Một trong những khu lăng tẩm đáng ghé thăm khi đến Huế chính là lăng Gia Long (hay Thiên Thọ Lăng). Được xây dựng từ năm 1814 đến năm 1820, lăng nằm giữa quần thể núi Thiên Thọ thuộc xã Hương Thọ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên – Huế. Đây là nơi yên nghỉ của vua Gia Long, vị vua đầu tiên trong số 13 vị vua triều Nguyễn.
Nét cổ kính Huế xưa khu lăng tẩm Gia Long Huế – Ảnh: Internet
Lăng Gia Long có chu vi hơn 11 nghìn mét và trước mặt là núi Đại Thiên Thọ làm tiền án. Hai bên lăng có 14 ngọn núi chầu vào tạo thành thế tả thanh long và hữu bạch hổ. Phần chính giữa là khu lăng mộ của vua và bà Thừa Thiện Cao Hoàng hậu. Lăng được thiết kế xuôi theo dòng sông Hương, tạo nên không khí mát mẻ quanh năm. Điểm đặc biệt của lăng Gia Long chính là sự phối trí hoàn hảo giữa thiên nhiên và kiến trúc, tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp.
Uy nghiêm và hài hoa khu lăng tẩm Minh Mạng
Khu lăng tẩm Minh Mạng cách trung tâm thành phố Huế khoảng 12 km, nằm trên núi Cẩm Khê, gần ngã ba Bằng Lãng. Được xây dựng từ năm 1840 đến năm 1843, lăng rộng 26 ha và là một tổng thể kiến trúc quy mô. Với 40 công trình lớn nhỏ nằm trên khu đồi núi, sông và hồ thoáng mát, khu lăng tẩm Minh Mạng tạo nên không gian uy nghiêm và gợi tình.
Nét xanh của khu lăng tẩm Minh Mạng – Ảnh: Internet
Trước lăng có 3 cửa, trong đó cửa chính là Đại Hồng Môn chỉ mở một lần duy nhất khi rước di thể của vua Minh Mạng nhập lăng. Bên trong Đại Hồng Môn là sân chầu, hai bên có hai dãy tượng đá tạc hình bá quan văn võ và voi, ngựa đứng chầu. Khu lăng tẩm này không chỉ mang trong mình sự uy nghiêm kiến trúc mà còn phản ánh tâm hồn lãng mạn của các vị vua triều Nguyễn.
Đơn giản và thanh thoát khu lăng tẩm Thiệu Trị
Khu lăng tẩm Thiệu Trị nằm dựa lưng vào núi Thuận Đạo, thuộc làng Cư Chánh, xã Thủy Bằng, huyện Hương Thủy, cách thành phố Huế khoảng 8 km. Đây là lăng có thời gian xây dựng ngắn nhất, chỉ trong vòng 10 tháng. Điểm đặc biệt khu lăng tẩm Thiệu Trị là lăng không có La thành, tức là không có tường bảo vệ quanh lăng.
Nét thơ độc là khu lăng tẩm Thiệu Trị – Ảnh: Internet
Kiến trúc của lăng Thiệu Trị là sự kết hợp và chọn lọc từ kiến trúc của lăng Gia Long và lăng Minh Mạng trong khung cảnh thanh bình của đồng quê. Khu lăng tẩm này được bao quanh bởi cánh đồng và những vườn cây trái, tạo thành một không gian thơ mộng và thanh thoát.
Nét cổ khu lăng tẩm Tự Đức
Lăng Tự Đức, hay còn gọi là Khiêm Lăng, là một trong những công trình đẹp nhất của kiến trúc thời Nguyễn. Lăng tọa lạc trong một thung lũng hẹp thuộc thôn Thượng Ba, xã Thuỷ Xuân, thành phố Huế, và được xây dựng từ năm 1864 đến năm 1867 trên diện tích 475 ha.
Du khách xuýt xoa trước kiến trúc cổ của lăng Tự Đức Huế – Ảnh: Internet
Gần 50 công trình trong khu lăng được chia thành hai khu vực là tẩm điện và lăng mộ, đều có chữ “Khiêm” trong tên gọi. Lăng Tự Đức mang yếu tố khoáng đạt và có đường nét mềm mại, phản ánh tâm hồn lãng mãn của vị vua thi sĩ này. Ngoài mục đích là nơi chôn cất khi qua đời, lăng Tự Đức còn là nơi vua thường đến nghỉ ngơi, đọc sách và ngâm thơ. Vì vậy, khu lăng tẩm này trông như một công viên rộng lớn với hồ nước thơ mộng và hàng thông xanh ngát. Đặc biệt, phía trái điện Lương Khiêm có nhà hát Minh Khiêm, được coi là một trong những nhà hát cổ nhất của Việt Nam hiện còn bảo lưu.
Đơn giản nhưng tinh tế khu lăng tẩm Dục Đức
Nằm ở phường An Cựu, thành phố Huế, khu lăng tẩm Dục Đức (hay An Lăng) được xây dựng vào năm 1889 và là nơi an táng các vua Dục Đức, Thành Thái và Duy Tân. So với các lăng tẩm khác của các vị vua triều Nguyễn, khu lăng tẩm Dục Đức mang kiến trúc đơn giản và khiêm tốn hơn.
Một khu lăng tẩm Dục Đức – Ảnh: Internet
Khu lăng mộ có hình chữ nhật và diện tích 3.445m2, không có Bi Đình và tượng đá như các lăng khác. Lăng Gia Long lấy đồi Phước Quả làm tiền án, núi Tam Thai sau lưng làm hậu chẩm và dòng khe chảy vòng qua trước mặt làm minh đường tụ thủy. Mặc dù đơn giản trong kiến trúc, nhưng khu lăng tẩm Dục Đức vẫn hài hòa với phong cảnh thôn dã trong vùng.
Vẻ cổ xưa Á Đông khu lăng tẩm Đồng Khánh
Khu lăng tẩm Đồng Khánh, hay còn gọi là Tư Lăng, nằm giữa khu lăng Thiệu Trị và lăng Tự Đức. Được xây dựng từ năm 1888 đến năm 1923, lăng Đồng Khánh kéo dài qua 4 đời vua triều Nguyễn và mang trong mình sự pha trộn kiến trúc Đông – Tây.
Khu lăng tẩm Đồng Khánh cố đô Huế – Ảnh: Internet
Cùng với kiến trúc Âu hoá hoàn toàn, từ thiết kế đến trang trí, khu lăng tẩm Đồng Khánh còn hoà hợp với phong cảnh thôn dã của vùng. Điện Ngưng Hy, một công trình bên trong khu lăng, được coi là nơi bảo lưu nghệ thuật sơn mài nổi tiếng của Việt Nam, hài hòa với hệ thống cửa kính nhiều màu. Khu lăng tẩm Đồng Khánh tỏa sáng bởi sự tinh xảo trong thiết kế và sự pha trộn giữa hai nền kiến trúc Đông – Tây.
Khu lăng tẩm Huế là những di tích văn hóa đặc biệt của Việt Nam, mang trong mình không chỉ giá trị lịch sử mà còn vẻ đẹp kiến trúc và phong cảnh thiên nhiên tuyệt vời. Qua 7 khu lăng tẩm này, chúng ta có dịp khám phá và hiểu thêm về triều đại Nguyễn và văn hoá Huế, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của đất nước.
Nguồn: VnExpress
Bài viết tham khảo:
