Áo dài Nhật Bình Huế là một trong những di sản văn hóa đặc sắc của Cố đô Huế, được xem là biểu tượng của vẻ đẹp truyền thống và sự thanh lịch của người phụ nữ Việt Nam. Với lịch sử trải dài hàng trăm năm, áo dài Nhật Bình đã từng là loại trang phục chỉ dành cho bậc hậu, phi, cung tần và công chúa thời triều Nguyễn. Tuy nhiên, hiện nay nó đã trở thành một loại trang phục phổ biến và được các bạn nữ trẻ Việt Nam ưa chuộng sử dụng trong dịp hôn lễ hoặc khi đi du lịch tại Huế.
Nguồn gốc và thiết kế của áo dài Nhật Bình
Áo dài Nhật Bình có nguồn gốc từ loại áo Phi phong của triều Minh, và sau đó được triều đình Nguyễn tiếp thu và cải biên thành kiểu áo Phi phong đối khâm đặc sắc. Áo có phần cổ thiết kế hình chữ nhật to bản, hai vạt được cố định bằng dây buộc, khi mặc vào thì phần trước ngực được ghép lại thành một hình chữ nhật nên mới có tên là áo Nhật Bình.
Thiết kế áo dài Nhật Bình dùng cho các phi tần ngày xưa trong chiều – Ảnh: Internet
Trên toàn bộ thân áo, ta thường thấy những hoa văn lộng lẫy được thêu dập nổi, từ các hình hoa lá đến chữ Phúc, chữ Thọ và các hoa văn tròn dạng phụng ổ, loan ổ đan xen. Việc sắp xếp các hoa văn này phụ thuộc vào cấp bậc và vai vế của người mặc áo, cho phép ta nhận biết và phân định địa vị và danh phận khi khoác lên người của người mặc.
Màu sắc và chất liệu của áo dài Nhật Bình
Áo dài Nhật Bình có đa dạng màu sắc tương ứng với từng cấp bậc và vai vế. Ví dụ, áo Nhật Bình của hoàng hậu thường dùng màu vàng chính sắc và màu cam; áo của công chúa dùng màu đỏ; áo của cung tần nhị giai dùng màu xích đào; cung tần tam giai dùng màu tím; và cung tần tứ giai dùng màu tím nhạt.
Thiết kế áo dài Nhật Bình ngày xưa thể hiện sự khác nhau qua phần phụ kiện – Ảnh: Internet
Về chất liệu, áo Nhật Bình của hoàng hậu thường được may bằng sa sợi vàng quý giá, trong khi áo Nhật Bình của công chúa và các bậc cung tần khác thì được làm từ sợi sa và nhuộm màu theo quy định. Đồng thời, các loại phụ kiện đi kèm như kim ước, kim phượng, trâm phượng, trâm hoa cũng được phân theo cấp bậc và vai vế của người mặc.
Sự phát triển và ứng dụng của áo dài Nhật Bình
Từ thời Gia Long thứ 6 (1807), triều Nguyễn đã có quy định rõ ràng về trang phục áo Nhật Bình dành cho các bậc hậu phi, công chúa và cung tần, bao gồm cả màu sắc, chất liệu, hoa văn và các phụ kiện đi kèm. Tuy nhiên, sau năm 1945, áo Nhật Bình đã lan tỏa ra dân gian và trở thành một loại trang phục phổ biến dành cho mọi người, đặc biệt là phụ nữ Huế.
Mặc dù đã trở thành một loại trang phục phổ biến hơn, áo dài Nhật Bình vẫn được coi là một lễ phục cao cấp và chỉ được sử dụng trong các dịp lễ trang trọng. Việc may, thêu áo Nhật Bình luôn đòi hỏi sự cầu kỳ, tỉ mỉ và phải được thực hiện bởi những người nghệ nhân có tay nghề cao. Điều này đã làm cho giá thành của những chiếc áo Nhật Bình thường rất đắt.
Áo dài Nhật Bình Huế – Lựa chọn truyền thống và thanh lịch
Áo dài Nhật Bình Huế không chỉ mang ý nghĩa văn hóa đặc trưng của Cố đô Huế mà còn là biểu tượng của vẻ đẹp truyền thống và sự thanh lịch của phụ nữ Việt Nam. Với sự phát triển và lan tỏa ra toàn quốc cũng như ở quốc tế, áo dài Nhật Bình đã trở thành một di sản quý của thời Nguyễn và được giới trẻ yêu thích và sử dụng trong các dịp lễ trang trọng.
Ngày nay áo dài Nhật Bình sử dụng trong ngày cưới hỏi người dân Huế – Ảnh: Báo Thanh Niên
Đối với du khách khi viếng thăm Huế, việc lựa chọn một bộ áo dài Nhật Bình thật đẹp để check-in cùng các danh thắng nổi tiếng của cố đô là một trải nghiệm đáng nhớ. Đặc biệt, áo dài Nhật Bình mang lại vẻ đẹp hài hòa và thích hợp trong mọi bối cảnh, từ Hoàng cung, lăng tẩm, chùa chiền cho đến các điểm du lịch khác như cung An Định, trường Quốc Học, cầu Trường Tiền, phố đi bộ hay cầu gỗ Lim.
Áo dài Nhật Bình Huế không chỉ là một trang phục truyền thống, mà còn là biểu tượng của sự thanh cao và quý phái. Hãy cùng khám phá vẻ đẹp của miền đất sông Hương núi Ngự này qua áo dài Nhật Bình và trở thành một phần của di sản văn hóa Việt Nam!
Nguồn: Theo Báo điện tử TP.Huế
Bài viết tham khảo:
- Chè bột lọc heo quay mợ Tôn Đích trứ danh cố đô Huế
- Bánh mì “chuột” xứ Huế 5.000 đồng khách ăn mãi không no
